فایل دستی یکی از ابزارهای اساسی در درمان اندودنتیکس است که برای پاک‌سازی و شکل‌دهی کانال ریشه دندان به کار می‌رود. این فایل‌ها از جنس استیل ضدزنگ یا نیکل-تیتانیوم ساخته می‌شوند و دارای سطح مارپیچ و دسته‌ای برای کنترل دستی هستند. دندانپزشک با حرکات رفت و برگشتی و چرخشی، بافت‌های عفونی و بقایای پالپ را از داخل کانال خارج کرده و دیواره‌های آن را برای پر کردن آماده می‌کند. استفاده از فایل دستی به دندانپزشک امکان کنترل دقیق‌تری بر روی فرآیند درمان را می‌دهد، به‌ویژه در کانال‌های پیچیده یا دارای انحنای زیاد.

فایل‌های دستی در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام با کدهای رنگی استاندارد مشخص شده‌اند. از رایج‌ترین انواع آن‌ها می‌توان به فایل K، فایل H و فایل ریمر اشاره کرد که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند. این ابزارها به‌عنوان جایگزین یا مکمل فایل‌های روتاری استفاده می‌شوند و در مواردی که نیاز به لمس دقیق و کنترل بیشتر باشد، انتخاب ایده‌آلی هستند. به دلیل حساسیت کار با فایل‌های دستی، مهارت و دقت دندانپزشک در استفاده از آن‌ها تأثیر مستقیمی بر موفقیت درمان ریشه دارد.