فیشور سیلانت | محافظت در برابر پوسیدگی

فیشور سیلانت چیست؟

فیشور سیلانت یا “پوشش شیار” نوعی ماده است که برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها به کار می‌رود. این ماده به طور معمول در شیارهای عمقی و ناصاف دندان‌های آسیاب (مولر) که تمیز کردن آنها با مسواک دشوار است، قرار داده می‌شود.

فیشور سیلانت‌ها معمولاً از رزین‌های پلاستیکی ساخته می‌شوند و بعد از قرار دادن روی دندان، با نور خاصی سخت می‌شوند. این پوشش، شیارهای دندان را پر کرده و از ورود باکتری‌ها و ذرات غذایی به درون شیارها جلوگیری می‌کند، که این امر به کاهش خطر پوسیدگی دندان کمک می‌کند.

کاربرد فیشور سیلانت چیست؟

فیشور سیلانت‌ها به‌طور عمده برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی به کار می‌روند. در اینجا کاربردهای اصلی آن‌ها را به تفصیل بررسی میشود:

1. پوشش شیارها و حفرات

دندان‌های آسیاب (دندان‌های بزرگ و پشتی) معمولاً شیارها و حفرات عمیق‌تری دارند که می‌تواند به راحتی باکتری‌ها و ذرات غذایی را به دام بیندازد. این شیارها با مسواک زدن به سختی تمیز می‌شوند و می‌توانند به راحتی به پوسیدگی تبدیل شوند. فیشور سیلانت‌ها این شیارها را پر می‌کنند و از ورود باکتری‌ها و مواد غذایی جلوگیری می‌کنند.

2. حفاظت از دندان‌های جدید و در حال رویش

فیشور سیلانت‌ها به‌ویژه برای دندان‌های تازه روییده کودکان و نوجوانان مفید هستند. این دندان‌ها هنوز ممکن است به اندازه کافی قوی نشده باشند و حساسیت بیشتری به پوسیدگی دارند. سیلانت‌ها کمک می‌کنند تا این دندان‌ها در برابر آسیب محافظت شوند.

3. پیشگیری از درمان‌های ترمیمی

با استفاده از فیشور سیلانت‌ها، احتمال نیاز به پر کردن دندان‌ها یا درمان‌های پیچیده‌تر کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند در طولانی‌مدت به کاهش هزینه‌های درمان دندانپزشکی منجر شود. در صورتی که دندان پوسیده باشد، از روش هایی مانند کامپوزیت یا آمالگام برای از بین بردن پوسیدگی و ترمیم دندان آسیب دیده استفاده می شود.

4. عدم نیاز به تراش دندان

برخلاف پرکردن دندان که نیاز به برداشتن بخشی از دندان دارد، فیشور سیلانت‌ها بدون نیاز به تراش دندان و فقط با پوشاندن شیارها عمل می‌کنند. این ویژگی به حفظ ساختار طبیعی دندان کمک می‌کند.

5. کاربرد آسان و سریع

قرار دادن فیشور سیلانت‌ها سریع و ساده است. ابتدا دندان تمیز می‌شود، سپس سیلانت روی شیارهای دندان قرار می‌گیرد و با نور خاصی سخت می‌شود. این پروسه عموماً بدون درد و غیرتهاجمی است.

6. طول عمر مفید

فیشور سیلانت‌ها معمولاً برای چندین سال کارایی دارند و می‌توانند در طول این مدت به محافظت از دندان‌ها ادامه دهند. با این حال، نیاز به بررسی دوره‌ای و در صورت لزوم ترمیم یا تجدید دارند.

به‌طور کلی، فیشور سیلانت‌ها یک روش پیشگیرانه موثر برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی، به‌ویژه در نواحی آسیب‌پذیر شیارها و حفرات، هستند و به حفظ سلامت دندان‌های دائمی کمک می‌کنند.

بهترین سن برای فیشور سیلانت

فیشور سیلانت معمولاً برای کودکان و نوجوانان استفاده می‌شود، به ویژه در سنینی که دندان‌های دائمی تازه رویش یافته‌اند. بهترین زمان برای انجام فیشور سیلانت بین 6 تا 14 سالگی است، زمانی که اولین و دومین دندان‌های مولر دائمی رویش می‌کنند. این روش به جلوگیری از پوسیدگی دندان در شیارهای عمیق و شکاف‌های دندان‌ها کمک می‌کند.

با این حال، در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است برای بزرگسالانی که دندان‌های سالم با شیارهای عمیق دارند و در معرض خطر بالای پوسیدگی هستند نیز فیشور سیلانت تجویز کند.

مراحل انجام فیشور سیلانت

مراحل انجام فیشور سیلانت در مطب دندانپزشکی به‌طور معمول ساده و سریع است و شامل مراحل زیر می‌شود:

1. آماده‌سازی دندان

معاینه دندان: دندانپزشک ابتدا دندان‌های مورد نظر را معاینه می‌کند تا از عدم وجود پوسیدگی یا مشکلات دیگر اطمینان حاصل کند. اگر دندان آسیب‌دیده باشد، باید ابتدا درمان‌های لازم انجام شود.

تمیز کردن دندان: دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص تمیز می‌شود تا هرگونه پلاک یا ذرات غذایی از بین برود. این کار معمولاً با استفاده از ابزارهای اولتراسونیک و مسواک‌های مخصوص انجام می‌شود.

2. خشک کردن دندان

دندان به‌طور کامل خشک می‌شود. این کار معمولاً با استفاده از هوا یا پدهای خشک‌کننده انجام می‌شود. این مرحله مهم است زیرا رطوبت می‌تواند مانع چسبندگی صحیح سیلانت شود.

3. آماده‌سازی سطح دندان

سطح شیارهای دندان با یک اسید حفره‌ساز (اکسید فسفریک) پوشانده می‌شود. این اسید باعث ایجاد سطحی زبر و چسبنده برای بهبود چسبندگی سیلانت به دندان می‌شود. این مرحله معمولاً به مدت چند ثانیه طول می‌کشد.

بعد از گذشت زمان لازم، دندان با آب شسته می‌شود و سپس به‌طور کامل خشک می‌شود.

4.قرار دادن فیشور سیلانت

سیلانت مایع با استفاده از ابزار خاص یا سرنگ‌های ویژه روی شیارهای دندان قرار داده می‌شود. دندانپزشک مطمئن می‌شود که سیلانت به‌طور یکنواخت در تمام شیارها پخش شده و تمام نواحی مورد نظر را پوشش می‌دهد.

5. سخت کردن سیلانت

سخت کردن با نور: در صورتی که سیلانت از نوع نوری باشد، دندانپزشک با استفاده از نور خاص (معمولاً نور UV یا LED) سیلانت را سخت می‌کند. این نور باعث می‌شود سیلانت به‌طور کامل سفت و مقاوم شود. اگر سیلانت از نوع شیمیایی باشد، نیازی به این مرحله نیست و سیلانت به‌طور خودکار سفت می‌شود.

بعد از سخت شدن سیلانت، دندانپزشک سطح آن را بررسی می‌کند و در صورت نیاز، هرگونه اضافات را برطرف می‌کند تا سطح دندان صاف و راحت برای بیمار باشد.

6. آموزش مراقبت‌های پس از درمان

راهنمایی‌های مراقبتی: دندانپزشک به بیمار توضیح می‌دهد که چگونه از دندان‌های خود مراقبت کند، چه نوع غذاهایی را می‌تواند بخورد، و چه اقداماتی را برای حفظ سلامت دندان‌ها باید انجام دهد.

این مراحل به‌طور کلی به‌سرعت و بدون درد انجام می‌شوند و به‌طور معمول بیمار بلافاصله بعد از پایان درمان می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد. فیشور سیلانت‌ها معمولاً به‌طور مؤثر از پوسیدگی دندان‌ها در نواحی آسیب‌پذیر جلوگیری می‌کنند و مراقبت مناسب از آن‌ها می‌تواند مدت زمان کارایی‌شان را افزایش دهد.

جنس فیشور سیلانت چیست؟

فیشور سیلانت‌ها معمولاً از مواد رزینی پلاستیکی ساخته می‌شوند. این مواد به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مناسب برای استفاده به‌عنوان پوشش محافظ دندان‌ها هستند. در ادامه، به بررسی انواع مختلف جنس فیشور سیلانت‌ها را پرداخته می شود:

1. رزین‌های کامپوزیتی نوری (Light-Cured Resin)

ساختار: این نوع فیشور سیلانت‌ها از رزین‌های پلاستیکی حاوی مواد پرکننده مانند سیلیکا یا آلومینا تشکیل شده‌اند.

ویژگی‌ها: بعد از قرار دادن سیلانت روی دندان، با استفاده از نور خاص (معمولاً نور UV یا LED)، سیلانت سخت می‌شود. این نور باعث ایجاد واکنش شیمیایی در رزین و سفت شدن آن می‌شود.

مزایا: دارای دوام و مقاومت بالا، قابلیت تطابق رنگ با دندان، و ظاهر طبیعی.

2. رزین‌های کامپوزیتی شیمیایی (Chemically-Cured Resin)

ساختار: این نوع سیلانت‌ها نیز از رزین‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند، اما به‌جای سخت شدن با نور، از طریق واکنش شیمیایی بین دو جزء مختلف که با هم ترکیب می‌شوند، سفت می‌شوند.

ویژگی‌ها: این مواد به‌طور معمول به‌سرعت سخت می‌شوند و نیازی به منبع نور خاص ندارند.

مزایا: فرآیند سریع‌تر و ساده‌تر از نظر تجهیزات مورد نیاز.

3. رزین‌های شیشه‌ای آناومر (Glass Ionomer)

ساختار: این نوع سیلانت‌ها از ترکیب شیشه‌های خاص با اسیدهای آناومر ساخته شده‌اند.

ویژگی‌ها: در مقایسه با رزین‌های کامپوزیتی، دارای خاصیت آزادسازی فلوراید هستند که می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی کمک کند.

مزایا: خاصیت آزادسازی فلوراید، توانایی چسبندگی خوب به دندان‌های طبیعی، و مناسب برای نواحی که دسترسی به نور محدود است.

4. رزین‌های شیشه‌ای (Conventional Glass Ionomer)

ساختار: مشابه به رزین‌های شیشه‌ای آناومر، اما معمولاً دارای ویژگی‌های کمتری از نظر آزادسازی فلوراید و دوام.

ویژگی‌ها: به دلیل ترکیب خاص، دارای چسبندگی خوب به دندان‌ها و آزادسازی فلوراید، اما ممکن است دوام کمتری نسبت به رزین‌های کامپوزیتی داشته باشد.

مزایا: کاهش پوسیدگی و توانایی در تنظیم مواد با دندان‌های طبیعی.

5. پلی‌اورتان‌ها

ساختار: نوعی دیگر از فیشور سیلانت‌ها که ممکن است از پلی‌اورتان‌های خاص ساخته شده باشد.

ویژگی‌ها: معمولاً مقاومت بالا و دوام طولانی دارد.

مزایا: چسبندگی خوب و مقاومت در برابر سایش.

به‌طور کلی، انتخاب نوع فیشور سیلانت بستگی به نیازهای خاص بیمار، ناحیه مورد استفاده، و ویژگی‌های دندانپزشک دارد. همه این مواد به‌طور کلی طراحی شده‌اند تا حفاظت مؤثری از دندان‌ها در برابر پوسیدگی ارائه دهند.

هزینه فیشور سیلانت

ممکن است بسته به مکان جغرافیایی، نوع مطب دندانپزشکی، تخصص دندانپزشک، و نوع مواد استفاده شده متفاوت باشد. به طور کلی، هزینه‌ها در سال ۱۴۰۳ در ایران ممکن است بین ۲۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان برای هر دندان باشد. این هزینه‌ها ممکن است در کلینیک‌های خصوصی بیشتر و در مراکز دولتی یا دانشکده‌های دندانپزشکی کمتر باشد.

بهتر است برای اطلاعات دقیق‌تر با کلینیک یا دندانپزشک مورد نظر خود تماس بگیرید.

نتیجه‌گیری

فیشور سیلانت به عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها در کودکان، راهکاری ساده، بی‌درد و ایمن برای حفظ سلامت دهان و دندان است. با توجه به ساختارهای پیچیده و عمیق سطح جونده دندان‌های آسیاب کودکان، امکان گیر افتادن غذا و باکتری‌ها در شیارهای ریز این دندان‌ها بسیار زیاد است، که می‌تواند منجر به پوسیدگی زودرس شود. اما با استفاده از فیشور سیلانت، می‌توان به‌طور مؤثری این شیارها را مسدود کرد و از بروز مشکلات دندانی جلوگیری نمود.

اقدام به فیشور سیلانت نه تنها هزینه‌های بالای درمان پوسیدگی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس کودکان نیز می‌شود. والدین می‌توانند با این روش ساده از سلامت دندان‌های فرزندان خود محافظت کرده و به آینده‌ای بدون نگرانی از مشکلات دندانی برای آن‌ها کمک کنند.

حالا که با فواید و مزایای این روش آشنا شده‌اید، توصیه می‌کنیم با مشورت دندانپزشک کودکان، این اقدام پیشگیرانه را برای سلامت دهان و دندان آن‌ها جدی بگیرید و همین امروز برای انجام فیشور سیلانت اقدام کنید.